Detaljna računica „Novosti“ posle povišice od 1. decembra

Milan Petrović avatar

Najviša penzija u Srbiji će sa najnovijim povećanjem dostići 255.231 dinar, dok je najniža penzija za isti period uvećana na 27.711 dinara. U 2012. godini, najviša penzija je iznosila 112.197 dinara za 42,5 godina staža. Prema podacima Fonda PIO, većina penzionera prima između najniže i prosečne penzije, koja je u decembru 2021. godine iznosila 50.700 dinara. Međutim, učešće prosečne penzije u prosečnoj zaradi se smanjilo.

U decembru 2012. godine, odnos broja korisnika penzije i broja osiguranika bio je 1:1,5, a u junu 2021. godine taj odnos je bio 1:1,7. U narednih trideset godina se očekuje povećanje broja žitelja starih 65 i više godina, što predstavlja izazov kako za Srbiju tako i za razvijenu Evropu gde je većina stanovništva starija od 65 godina. Ekonomisti predviđaju da će do 2050. godine biti manje od dva radnika na svakog penzionera.

Poljoprivrednici će od januara 2024. godine imati najnižu penziju od 21.786,02 dinara, dok je najniža penzija za poljoprivrednike u 2012. godini iznosila 10.140 dinara. Žene su, zbog dužeg životnog veka, prosečno primale starosnu penziju duže od muškaraca. U kategoriji samostalaca, žene su prosečno primale penziju 14 godina, a muškarci 11 godina. Kod kategorije poljoprivrednika, muškarci su prosečno primili penziju 17 godina, a žene 23 godine.

Penzioneri su dobili vest o novom povećanju prinadležnosti za kraj 2025. godine. Postavlja se pitanje rešavanja problema demografskog starenja koje će biti izazov ne samo za Srbiju već i za ostatak Evrope. Predviđa se da će do 2050. godine biti manje od dva radnika na svakog penzionera. Najnižim primanjima penzionera bi odgovarao model povećanja penzija koji se primenjuje u nekim zemljama u okruženju, ali bi to bilo u suprotnosti sa Ustavom Srbije.

Većina penzionera sa najnižim primanjima ne zavisi samo od učinka tokom radnog veka, već i od finansijskog stanja firme u kojoj su radili, kao i od toga da li su uplaćivali poreze i doprinose tokom radnog veka. Problem minimalnih penzija je nastao kada je visina penzije počela da se računa na osnovu celokupnog radnog staža umesto na osnovu najboljih godina rada. Rešenje ovog problema bi moglo biti kroz socijalne transfere i podršku države najugroženijima.

Ukupno 133.191 korisnik starosne penzije je imao od 15 do 19 godina staža prema podacima za 2023. godinu Fonda PIO. Postavlja se pitanje kako će se rešiti problem demografskog starenja i održati održivost penzionog sistema u budućnosti. Najava novog povećanja prinadležnosti za kraj 2025. godine može biti korak ka rešavanju ovog problema.

Milan Petrović avatar