Grad sa 40.000 stanovnika nestao preko noći

Milan Petrović avatar

Civilizacija doline Inda ostavila je za sobom mnogo misterija i pitanja. Jedan od najvećih gradova ove drevne civilizacije bio je Mohendžo-daro, koji je nastao prije oko 4.500 godina na području današnjeg Pakistana i imao je i do 40.000 stanovnika. Grad je bio jedan od najvećih gradova civilizacije Harapan, a njegova iznenadna propast ostavila je mnoge arheologe u nedoumici.

Mohendžo-daro je otkriven 1922. godine, a velika iskopavanja su sprovedena tokom 1930-ih pod vođstvom Sir Džona Maršala i drugih poznatih arheologa. Iako se iskopavanja i dalje sprovode, mnogi arheolozi žele maksimalno zaštititi ovo nalazište od spoljnih faktora ili možda čak zatrpati kako bi se sačuvalo od daljeg propadanja.

Grad je bio veoma dobro planiran, sa ravno položenim putevima i urbanim planom koji je obuhvatao sve potrebne objekte poput javnih kupatila, kulturnih centara, sakralnih građevina, sistema odvodnjavanja i velike žitnice. Kuće su bile opremljene kupatilima od pečene cigle, a mnoge su imale i toalete. Grad je imao i razvijen sistem snabdijevanja pitkom vodom.

Jedan od najvećih misterija Mohendžo-dara je nedostatak groblja. Umjesto groblja, pronađeni su skeletni ostaci 40 osoba rasuti po čitavom gradu. Neki su ležali na ulicama u zgrčenim položajima, što je sugeriralo da su umrli u nekom katastrofalnom događaju. Međutim, nema tragova požara niti bilo kakve razorne katastrofe.

Nedavna istraživanja sugeriraju da bi mogući uzrok pada Mohendžo-dara mogle biti poplave. Rijeka Ind je često mijenjala svoj tok, što je dovodilo do poplava unutar granica grada. Masivne platforme od cigli na kojima je grad bio izgrađen, kao i utvrđenja oko dijelova grada, dizajnirane su možda sa ciljem zaštite od poplava. Uslovi bi bili idealni za širenje bolesti koje se prenose vodom, poput kolere, iako nije potvrđeno da su se pojavile epidemije kolere.

Skeletni ostaci pronađeni u ruševinama grada sugerišu da su ljudi možda umrli od bolesti koje se prenose vodom ili drugog neidentifikovanog uzroka. Fizičko antropološka studija skeleta provedena je davno, te bi bilo potrebno ponoviti analizu uz dodatna istraživanja kako bi se došlo do preciznijih odgovora.

Mohendžo-daro ostaje jedna od najzagonetnijih lokacija iz drevne civilizacije doline Inda, koja i dalje intrigira arheologe i istraživače širom svijeta. Njegova iznenadna propast ostavlja mnogo pitanja bez odgovora, te će dalja istraživanja sigurno pomoći u rasvjetljavanju tajni ovog drevnog grada.

Milan Petrović avatar