Na samom početku ustanka iz 1941. godine, prva oružana akcija izvedena je na Vidovdan, pod vođstvom sveštenika i kraljevskih oficira, napadom na ustašku postrojbu u Avtovcu kod Gacka, u Hercegovini. Odmetnute Hercegovce iz sela Kazanci vodio je njihov sveštenik Radojica Perišić. Zakletva pred veliki napad na Nemce u Loznici, kojim su komandovali iguman Georgije Bojić i sveštenik Vlada Zečević, u avgustu 1941. godine položena je u manastiru Tronoša, središtu Kosovskog zaveta i kulta Jug Bogdana i braće Jugović. Junaštvo je imalo svoju cenu, koja nije plaćana samo ljudskim žrtvama. Svete mošti kneza Lazara, cara Uroša i Stevana Štiljanovića spasavane su od hrvatskih ustaša uz pomoć nemačkih nacista 1942. godine. KPJ je osuđivala „velikosrpsku“ Vidovdansku ideju Karađorđevića, ali partizanska vojska se sastojala od Srba, regrutovanih uz pomoć kosovskog predanja. U socijalističkoj Jugoslaviji Njegošu je poklanjana dužna pažnja, ali su protesti kosovskih Srba iz 1980-ih doveli do promene ustavnog položaja Srbije unutar Jugoslavije. Srpska pravoslavna crkva dugo je upozoravala na proterivanje Srba i ugroženost srpskog duhovnog i kulturnog nasleđa na Kosmetu. Kosovo je za Srbe „sveta zemlja“ gde su vođene sudbonosne bitke i gde su sahranjivani junaci i mučenici. Kosovsko predanje i Kosovski zavet čvrsto su povezani sa nacionalnim identitetom Srba. U potonjim vekovima, sa oslobođenjem Crne Gore i Srbije i reformom Vuka Karadžića, epsko, junačko tumačenje Kosovskog predanja potiskivalo je njegov hrišćanski, crkveni, zavetni smisao. Poslednje decenije XX i prve decenije XXI veka potvrdile su snagu Kosovskog predanja. Ostaje da se vidi kakav će biti uticaj napada NATO na SR Jugoslaviju i okupacije Kosova i Metohije na Kosovsko predanje, ali i na sudbine balkanskih naroda.