Palata Albanija jedan je od najznačajnijih jugoslovenskih primera moderne arhitekture, smeštena u ulici gde se nekada nalazila kafana „Kod Albanije“. Ova kafana, osnovana polovinom 19. veka, bila je omiljeno okupljalište Beograđana i mesto sećanja na gradsku toplinu. Tokom 20. veka, kafana je postala centralno mesto okupljanja boema, a među njenim redovnim posetiocima bio je i poznati pisac Branislav Nušić, koji je često pisao o atmosferi ovog kultnog mesta.
Godine 1936. beogradska opština donela je odluku o rušenju kafane „Kod Albanije“ zajedno sa dve susedne zgrade zbog dotrajalosti i loših higijenskih uslova. Oslobođeno mesto omogućilo je izgradnju reprezentativnog objekta, koji je postao simbol Beograda.
Zgrada Albanija, poznata i kao Palata Hipotekarne banke Trgovačkog fonda, izgrađena je na uglu Kolarčeve i Knez Mihailove ulice. Ova monumentalna građevina ima 13 nadzemnih i četiri podzemna sprata, visoka je 53 metra i zauzima površinu od 8.000 kvadratnih metara. U vreme izgradnje, predstavljala je najvišu zgradu na Balkanu i vrhunac ekonomskog rasta Beograda između dva svetska rata. Arhitektonski projekat potpisuju Branko Bon i Milan Grakalić, dok su konstrukciju realizovali inženjeri Miladin Prljević i Đorđe Lazarević, koristeći armirani beton, što je tada bila novina u građevinarstvu.
Tokom godina, palata Albanija postala je jedan od najprepoznatljivijih simbola Beograda. Iako je pretrpela oštećenja tokom Drugog svetskog rata, zgrada je obnovljena i nastavila da dominira gradskim pejzažom. Godine 1984. proglašena je spomenikom kulture, u znak priznanja njenog značaja za istoriju i arhitekturu Beograda.
Naziv „Albanija“ ne vodi poreklo iz ratne istorije. Palata je dobila ime po kafani „Kod Albanije“, koja je na tom mestu postojala od 1860. godine. Ime kafane nije bilo inspirisano zahvalnošću prema Albaniji, već običajem da se ugostiteljski objekti nazivaju po stranim zemljama i gradovima. Nakon završetka Prvog svetskog rata, kafana je promenila ime u „Albanija“, što je dovelo do zabluda o njenom nazivu. Mnogi smatraju da je ime dato u znak zahvalnosti Albaniji, koja je omogućila srpskoj vojsci prolaz tokom rata, ali to nije tačno, budući da je kafana nosila to ime decenijama pre rata.
Što se tiče ratne istorije, palata je pretrpela značajna oštećenja tokom Drugog svetskog rata. U večernjim časovima 19. oktobra 1944. godine, partizan Mladen Petrović postavio je jugoslovensku zastavu sa crvenom zvezdom na vrh palate. Tokom ovog podviga, Petrović je bio ranjen, ali je kasnije učestvovao u Sremskom frontu, gde je poginuo zajedno sa svojim bratom. Osvajanje palate omogućilo je partizanskim snagama napredovanje ka Beogradskoj tvrđavi i oslobađanje šireg područja oko Glavne železničke stanice, što je dovelo do potpunog oslobođenja Beograda 20. oktobra 1944. godine.
Nakon rata, inženjer Đorđe Lazarević bio je zadužen za rekonstrukciju zgrade. Fasada je u potpunosti obnovljena 1958. godine, kada je originalni italijanski mermer zamenjen jeftinijim domaćim materijalom. Palata Albanija ostaje važan deo beogradske arhitekture, simbol otpora i obnove, kao i mesto koje nosi bogatu istoriju i kulturnu baštinu Beograda. Danas, i dalje privlači pažnju prolaznika i predstavlja nezaobilaznu tačku u obilasku glavnog grada Srbije.
