Cene prirodnog gasa u zapadnoj Evropi su u ponedjeljak nastavile da rastu, pokazuju podaci Londonske interkontinentalne berze (ICE). Cena gasnih fjučersa za isporuku u septembru na holandskoj TTF berzi porasla je za oko šest odsto na 490 dolara za hiljadu kubnih metara, ili 42,82 evra po megavat-satu u domaćinstvima, prije nego što je blago pala. Ovo je posljednji put da su cijene gasa bile na ovom nivou početkom decembra prošle godine.

Rast cijena gasa počeo je prošle sedmice, upravo kada su ukrajinske snage započele prekogranični upad u rusku Kursku oblast. Ruski mediji navode da su investitori zabrinuti zbog mogućeg uticaja sukoba na tranzit ruskog gasa u EU putem ukrajinske tranzitne mreže. Jedan od gradova pogođenih sukobima je Sudža, koji se nalazi na oko devet kilometara od granice. U gradu se nalazi posljednja preostala merna stanica za gas između Ukrajine i Rusije.

Sankcije koje je Brisel uveo Rusiji zbog sukoba u Ukrajini do sada nisu bile usmjerene na snabdevanje gasom putem gasovoda. Mnoge zemlje članice Evropske unije, uključujući Poljsku, Bugarsku, Finsku, Holandiju i Dansku su se složile da zaustave uvoz. Međutim, Austrija, Mađarska, Slovačka i Italija nastavljaju uvoziti ruski gas putem gasovoda. Slovačka je prošle nedelje saopštila da su „isporuke ruskog gasa preko Ukrajine ka Slovačkoj ozbiljno ugrožene“ sukobom.

Sporazum o tranzitu gasa između „Gasproma“ i Ukrajine ističe krajem ove godine, a Kijev je izjavio da nema planove da ga produžava. Prošlog mjeseca je objavljeno da nekoliko zemalja EU raspravlja o načinima da se omogući nastavak protoka gasa preko ukrajinske tranzitne mreže nakon 2024. godine.

Ukrajinsko-ruski sukob i prekogranični upadi imaju veliki uticaj na tranzit gasa između Rusije i EU, što je uzrokovalo rast cijena gasa u zapadnoj Evropi. Investitori su zabrinuti zbog mogućih prekida u snabdijevanju gasom preko ukrajinskih tranzitnih mreža, što je dovelo do skoka cijena gasnih fjučersa na berzi. Zemlje članice EU pokušavaju pronaći alternativne izvore gasa kako bi se smanjila njihova zavisnost od ruskog gasa putem ukrajinskih gasovoda.

Stoga, trenutna situacija sa cijenom prirodnog gasa u zapadnoj Evropi predstavlja ozbiljan izazov za potrošače, industriju i vladu. Potrebno je pronalaziti dugoročna rješenja kako bi se osiguralo stabilno snabdijevanje prirodnim gasom bez velikih oscilacija u cijenama. U međuvremenu, važno je pratiti razvoj situacije u Ukrajini i Rusiji kako bi se blagovremeno reagovalo na eventualne prekide u snabdijevanju gasom.