Rak pluća predstavlja jedan od najčešćih maligniteta u Srbiji, sa godišnje oko 7.000 novih slučajeva obolelih i 5.000 smrtnih ishoda. Iako se pušenje tradicionalno smatra glavnim uzrokom ove bolesti, alarmantni podaci Međunarodne agencije za istraživanje kancera ukazuju na sve veći broj nepušača kojima je dijagnostikovan rak pluća. Profesor onkologije dr Vladimir Kovčin naglašava da je pušenje odgovorno za 90% slučajeva, dok se preostalih 10% najčešće javlja kod nepušača, s dominantnom pojavom kod žena.
Prema dr Kovčinu, situacija u kojoj se broj obolelih žena izjednačava s brojem obolelih muškaraca je zabrinjavajuća. Čak i mladi ljudi, uključujući decu, sve više su izloženi riziku, delom zbog pasivnog pušenja. On ističe da su tri ključna faktora za razvoj raka pluća kod nepušača: aerozagađenje, zagađenje iz industrije, kao i pasivno pušenje. Roditelji koji puše izlažu svoju decu riziku, jer kancerogene materije mogu dugo ostati u organizmu pre nego što se rak razvije.
Pored toga, profesor Kovčin naglašava da je prevencija od ključne važnosti, posebno za radnike u zagađenim industrijama. Aerozagađenje predstavlja značajan problem na koji pojedinci teško mogu uticati. Potrebno je da se postave filteri na dimnjake kako bi se smanjilo zagađenje iz termoelektrana, kao i da se spreči loženje opasnih materijala, što se često dešava u urbanim sredinama.
Rak pluća često se javlja s nespecifičnim simptomima, što otežava dijagnostiku. Prvi simptomi, kao što su kašalj ili bronhitis, mogu se mesecima lečiti kao banalne bolesti, dok se zapravo može raditi o raku. U Srbiji se najviše obolelih od raka pluća beleži u Severnobanatskom, Srednjebanatskom, Borskom, Južnobačkom i Severnobačkom okrugu, kao i u Beogradu, pri čemu su žene posebno podložnije ovoj bolesti.
Dr Kovčin ističe da su ključni uzroci za rast broja obolelih mlađih od 45 godina zagađenje okoline, kvalitet vazduha, vode i hrane koju konzumiramo. Starije generacije su živele u manje zagađenom okruženju, dok su sadašnje generacije izložene višim nivoima hemije i zagađenja. Stres takođe igra značajnu ulogu, jer slabi imunitet, što omogućava razvoju malignih ćelija.
Simptomi raka pluća često su slični simptomima drugih plućnih bolesti. Prema rečima pulmologa Tatjane Radosavljević, simptomi uključuju kašalj, iskašljavanje krvi, otežano disanje i bolove u grudima. Pojava akutnog kašlja, krv u sputumu ili ponavljanje respiratornih infekcija može ukazivati na postojanje raka pluća.
U svetlu ovih informacija, važno je podići svest o ovom ozbiljnom problemu i ohrabriti ljude da traže medicinsku pomoć ako primete bilo kakve sumnjive simptome. Osim toga, neophodno je raditi na smanjenju aerozagađenja i poboljšanju životnih uslova kako bi se smanjio rizik od obolevanja od raka pluća.
