Britanski naučnici su napravili značajan korak u istraživanju drevnih svitaka papirusa koji su uništeni tokom erupcije Vezuva 79. godine pre nove ere. Ovi svitci, koji datiraju iz vremena antičkog Rima, predstavljaju jedan od najvažnijih arheoloških nalaza, ali su zbog visokih temperatura prilikom erupcije postali skoro nečitljivi. Tim istraživača iz Oksforda, koristeći veštačku inteligenciju (AI), uspeo je da razvije metode za dešifrovanje ovih svitaka, čime su otvorena vrata za nova saznanja o istoriji i kulturi tog perioda.
Svitci se čuvaju u biblioteci Univerziteta u Oksfordu i predstavljaju deo kolekcije koja je otkrivena u Herculaneumu, gradu koji je bio zakovan pod slojem pepela i lave tokom erupcije. Ovi svitci su prvobitno otkriveni u 18. veku, ali su njihova čitanja i analiza bila skoro nemoguća zbog oštećenja. Korišćenje AI tehnologije omogućilo je naučnicima da razviju nove metode snimanja i analize, čime su uspeli da dobiju prvu fotografiju unutrašnjosti jednog od ovih svitaka.
Tim istraživača je koristio sofisticirane algoritme mašinskog učenja koji su analizirali slojeve papira i otkrivali skrivene tekstove koji su prethodno bili nevidljivi ljudskom oku. Ova tehnologija takođe uključuje primenu rendgenskih i infracrvenih snimaka koji pomažu u identifikaciji različitih materijala i tintu korišćenu za pisanje. Ovi procesi su omogućili da se odvojeno slikaju slojevi svitaka, što je dovelo do otkrivanja reči i fraza koje su se nalazile između slojeva pepela i papira.
Ova inovacija predstavlja istorijski trenutak ne samo za arheologiju, već i za istorijske nauke u celini. Dešifrovanje ovih svitaka može pružiti dragocene informacije o filozofiji, religiji i svakodnevnom životu ljudi u to vreme. Pored toga, otkriveni tekstovi mogu sadržati i dela poznatih filozofa i pesnika, čime bi se obogatile naše spoznaje o antičkoj kulturi.
Naučnici se nadaju da će njihova istraživanja pomoći u razumevanju kako su se ideje i misli razvijale tokom vekova. Na primer, dešifrovanje ovih svitaka može otkriti nove aspekte stoicizma ili epicurejstva, filozofskih pravaca koji su bili popularni u to vreme. Takođe, moguće je da će ova istraživanja doneti i nova saznanja o svakodnevnom životu Rimljana, kao i o njihovim običajima i verovanjima.
Osim toga, korišćenje veštačke inteligencije u ovom kontekstu otvara vrata za dalja istraživanja i primenu AI tehnologija u drugim arheološkim i istorijskim projektima. Ova metoda može biti primenjena na slične svitke i artefakte širom sveta, čime bi se potencijalno otkrile nove informacije o različitim kulturama i civilizacijama.
Naučnici su naglasili da je ovaj napredak rezultat saradnje između različitih disciplina, uključujući arheologiju, istoriju, računarstvo i mašinsko učenje. Ova interdisciplinska saradnja je ključna za rešavanje složenih problema sa kojima se suočavaju istraživači u ovim oblastima.
U svetlu ovih otkrića, važno je napomenuti da su svitci iz Herculaneuma samo deo bogate i raznolike istorije koju treba istražiti. Svaka nova informacija koju naučnici otkriju može značajno doprineti našem razumevanju prošlosti i oblikovanju budućnosti. Ova istraživanja ne samo da produbljuju naše znanje o antičkom svetu, već i inspirišu nove generacije istraživača da nastave sa proučavanjem i dekodiranjem misterija prošlosti.
Kako se tehnologija razvija, tako i naši alati za istraživanje postaju sve sofisticiraniji, omogućavajući nam da zavirimo u prošlost na načine koji su ranije bili nezamislivi. Ova otkrića su još jedan podsticaj za dalje istraživanje i razumevanje naše istorije.
