Prošao je milenijum od smrti Vasilija II Bugaroubice, jednog od najznačajnijih vizantijskih careva, u čije vreme je Vizantija bila na svom vrhuncu. Pripadao je makedonskoj dinastiji i bio svestrani vladar, pre svega poznat kao izuzetan ratnik, podseća istoričar dr Boris Stojkovski.
Za istoriju Balkana kao i za srpsku istoriju, Vasilije II Bugaroubica važan je zbog sukoba sa Samuilovim carstvom, kada je potčinio ceo Balkan. Taj sukob je označio čitavu njegovu vladavinu, iako je u njegovo vreme došlo i do događaja od svetskog značaja kao što je pokrštavanje Rusa.
Na taj način Vizantija je ostvarila ogroman napredak, pridobivši u svoj kulturni krug veliku rusku državu, koja tada još uvek nije bila moćna u onom smislu kako je doživljavamo u njenoj istoriji. Sigurno, još jedan veliki dobitak predstavljalo je i zaokruživanje misionarskog rada makedonske dinastije.
Vasilije II je vodio aktivnu politiku i na Kavkazu i protiv Arapa, i u južnoj Italiji. Bio je veliki i značajan vladar, i ova hiljadugodišnjica je prilika da se o njemu više kaže i za publiku koja nije deo stručnih krugova, kaže dr Stojkovski.
Predavanje istoričara dr Borisa Stojkovskog „Car Vasilije II Bugaroubica; hiljadu godina od smrti” može se pogledati na Jutjub kanalu KCNS.
Vasilije II Bugaroubica, poznat po svom nadimku „Bugaroubica“ zbog svojih vojnih osvajanja koja su uključivala i teritorije Bugarske, vladara je koji je obeležio vizantijsku istoriju krajem 10. i početkom 11. veka. Njegova vladavina, koja je trajala od 976. do 1025. godine, bila je vreme velikih političkih i vojnih uspeha.
Jedan od najznačajnijih trenutaka u njegovoj vladavini bio je rat protiv Samuilovog carstva, koje se prostiralo na Balkanu i pretilo vizantijskim interesima. Vasilije II je uspeo da porazi Samuila na bitci kod Bregalnice 1014. godine, što je bio odlučujući trenutak koji je otvorio put za potpunu kontrolu Vizantije nad Balkanskim poluostrvom.
Osim vojnog uspeha, Vasilije II je bio i veliki reformator. Njegova administracija je radila na jačanju centralne vlasti i jačanju ekonomije. Uveo je niz reformi koje su modernizovale vizantijsku vojsku i administraciju, kao i zakonodavne promene koje su poboljšale pravni sistem.
Vasilije II takođe je bio poznat po svom misionarskom radu. Tokom njegove vladavine, Vizantija je uspela da pokrsti Rusiju, što je imalo dugotrajne posledice na istoriju i kulturu ovog naroda. Pokrštavanje Rusa nije bilo samo verski događaj, već je predstavljalo i ključni trenutak u širenju vizantijske kulture i uticaja na severu.
U južnoj Italiji, Vasilije je vodio borbe protiv Arapa, što je dodatno učvrstilo vizantijski uticaj u tom regionu. Njegove vojne kampanje su se protezale i na Kavkaz, gde je pokušavao da osigura vizantijske interese protiv Persijskog i Arapskog Carstva.
Dr Stojkovski napominje da je Vasilije II bio vladar koji je razumeo važnost diplomatije i savezništava. Njegova sposobnost da sklopi saveze sa lokalnim vladarima i da koristi brakove kao sredstvo političke stabilizacije bila je ključna za njegovu uspešnu vladavinu.
Na kraju, Vasilije II je umro 1025. godine, ostavljajući iza sebe snažnu vizantijsku državu. Njegova vladavina ostavila je dubok trag u istoriji Balkana i vizantijske imperije. Hiljadugodišnjica njegove smrti predstavlja priliku za ponovno razmatranje njegovog nasleđa i značaja za istoriju regiona.
Ova tema je od velikog značaja i za savremeno razumevanje Balkana, kao i za proučavanje vizantijske istorije. U svetlu aktuelnih događaja, istraživanje Vasilija II i njegovih dostignuća može pružiti važne uvide u dinamiku vlasti i kulture u ovom delu sveta.
Predavanje dr Stojkovskog na Jutjubu može poslužiti kao izvor informacija i inspiracije za sve one koji žele da saznaju više o ovom fascinantnom vladaru i njegovom vremenu.
