Natalijina ramonda, poznatija kao „cvijet feniks“, postala je simbol srpskog stradanja u Prvom svjetskom ratu. Ova biljka ima sposobnost da se osuši i pritaji tokom sušnog perioda, da bi se ponovo pojavila i ozelenjela kada se vrate povoljni uslovi. Ovaj cvijet simbolizuje vaskrsnuće Srbije nakon teških vremena i borbe.

Natalijina ramonda pripada familiji Gesneriaceae i može narasti do 10 centimetara visine. Listovi su tamnozeleni i eliptični, a na vrhu stabljike se nalaze ljubičasti cvjetovi. Cvjeta od aprila do juna i može preživjeti ekstremne uslove zahvaljujući svojoj sposobnosti da se prilagodi i preživi anabiozu.

Ova biljka je relikt tercijera, što znači da potiče iz vremena toplije klime u Evropi. Tokom ledenog doba, ramonde su pronašle skrovište u klisurama i kanjonima, gdje ih danas najčešće možemo pronaći. Natalijina ramonda je treća otkrivena vrsta iz roda ramonda i raste u Srbiji, Makedoniji, Grčkoj, Albaniji, Crnoj Gori i Bugarskoj.

Ova biljka raste na teško pristupačnim mjestima poput planinskih vrhova i stjenovitih područja, gdje prkosi nepovoljnim uslovima i cvjeta. Natalijina ramonda je strogo zaštićena vrsta u Srbiji, što znači da je njeno sakupljanje i narušavanje staništa zabranjeno. Opstanak ove vrste ugrožava urbanizacija, klimatske promjene i sakupljanje biljaka u hortikulturne svrhe.

Zavod za zaštitu prirode radi na očuvanju ove vrste, a područja na kojima raste proglašena su za zaštićena područja. Natalijina ramonda je simbol vaskrsnuća Srbije i otpornosti srpskog naroda na izazove i iskušenja. Nosimo je na reveru kao znak ponosa i vjere u snagu naroda da se izdigne iz najtežih vremena.