Sveti Sinod Autokefalne Pravoslavne Crkve Albanije je danas izabrao mitropolita koronjskog Jovana za novog arhiepiskopa Tirane, Drača i cele Albanije. Ova odluka predstavlja značajan trenutak za pravoslavlje u Albaniji, s obzirom na to da je mitropolit Jovan prvi albanski episkop kojeg je rukopoložio blaženopočivši arhiepiskop Anastasije nakon obnove Svetog Sinoda. Njegov izbor simbolizuje kontinuitet obnove i jačanje domaćeg klira, kako ističu predstavnici Crkve.
Novi arhiepiskop, svetovnog imena Fatmir (Evtihije) Peluši, rođen je 2. januara 1956. godine u Tirani. Njegova porodica je pripadala bektašijskom verskom pravcu, ali je on tajno kršten 1979. godine od strane oca Kosme Kirija, koji je kasnije postao episkop Apolonije. U vreme kada je u Albaniji bila zabranjena svaka verska aktivnost, mladi Fatmir se pridružio maloj tajnoj pravoslavnoj zajednici koja je održavala veru uprkos velikom riziku.
Nakon studija psihologije na Univerzitetu u Tirani, radio je u psihijatrijskoj bolnici. Godine 1990, pred sam pad komunističkog režima, prebegao je u Italiju, a zatim u Boston, gde je studirao bogoslovlje na Teološkoj školi Časnog Krsta. Tokom svojih studija, magistrirao je 1993. godine sa najvišim odlikovanjem.
Iako su mnogi Albanci napuštali zemlju 1992. godine, on je odlučio da se vrati kako bi pomogao obnovi Crkve. Arhiepiskop Anastasije ga je imenovao za profesora u Teološkoj akademiji Albanske Pravoslavne Crkve. Godine 1994. je rukopoložen u čin đakona, a kasnije i u čin prezvitera. Anastasije ga je podstakao da nastavi školovanje u Bostonu, gde je stekao drugo master zvanje u bogoslovlju 1997. godine.
Godine 1998. izabran je za mitropolita Koronjskog, gde je započeo značajan rad na duhovnoj i društvenoj obnovi. Pod njegovim vođstvom, u Koronji su izgrađeni novi hramovi, obnovljeni stari, kao i osnovane dobrotvorne ustanove koje pomažu najugroženijima. Takođe, preveo je značajna teološka dela na albanski jezik, doprinoseći obrazovanju mladih sveštenika.
Mitropolit Jovan je više puta predstavljao Albansku Crkvu na međunarodnim međupravoslavnim i međuhrišćanskim događanjima. Bio je aktivan član pripremnih komisija za Sveti i Veliki Sabor na Kritu 2016. godine, kao i učesnik u radu Svetskog saveta Crkava, gde je promovisao međureligijski dijalog. Kao glavni urednik naučnog časopisa „Tempulli“, objavio je brojne članke o bogoslovlju, istoriji i kulturi Albanije.
Izbor mitropolita Jovana za arhiepiskopa Albanije označava početak nove ere za Crkvu. Njegov prethodnik, blaženopočivši arhiepiskop Anastasije, ostavio je impozantno nasleđe, koje uključuje obnovu desetina hramova, osnivanje škola, razvoj socijalnih i dobrotvornih ustanova, kao i učvršćivanje statusa Pravoslavne Crkve kao značajnog faktora na Balkanu.
Novi arhiepiskop sada ima zadatak da očuva ovo nasleđe i suoči se sa savremenim izazovima, poput jačanja pravoslavnog obrazovanja, unapređenja odnosa sa albanskom državom i očuvanja mirnog suživota različitih verskih zajednica. U vremenu kada se suočavamo sa mnogo izazova, njegovu ulogu možemo smatrati ključnom za budućnost pravoslavlja u Albaniji.
Mitropolit Jovan se pozicionira kao vođa koji će nastaviti sa radom na očuvanju i jačanju pravoslavlja u Albaniji, uzimajući u obzir sve promene koje su se desile u društvu. Njegova posvećenost obnovi i izgradnji Crkve, kao i aktivno učešće u međunarodnim dijalozima, daju nam nadu u svetliju budućnost za pravoslavlje u ovoj zemlji. Sada je na njemu da usmerava Crkvu ka novim izazovima i prilikama koje se otvaraju pred njom.
