Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku (RZS), prosečna cena stanova novogradnje u Srbiji u drugoj polovini 2023. godine iznosila je 207.103 dinara po metru kvadratnom. Ovo je predstavljalo smanjenje od 4,8 odsto u odnosu na isti period 2022. godine. Raznolikost cena širom Srbije bila je izražena, sa cenama koje su se kretale od 48.344 dinara po metru kvadratnom u Bujanovcu do 495.981 dinara u beogradskoj opštini Savski venac. Ove razlike jasno pokazuju značajne regionalne razlike u tržištu nekretnina u zemlji.
Najviše cene stanova su zabeležene u beogradskim opštinama, gde je prosečna cena novih stanova opala za 2,9 odsto u odnosu na isti period prošle godine i iznosila je 307.398 dinara po kvadratu. Ovi podaci pokazuju kontinuirani interes za nekretnine u glavnom gradu, uprkos blagom smanjenju cena. Pored Beograda, visoke cene novih stanova su bile primećene i u Novom Sadu, Čajetini, Užicu, Vrnjačkoj Banji i niškoj opštini Medijana, što ukazuje na visoke cene nekretnina u drugim delovima zemlje, a ne samo u prestonici.
Prema podacima RZS, površina prodatih novoizgrađenih stanova u proseku je iznosila 54 kvadratna metra. Ovi podaci ukazuju na trend manjih stanova koji su bili traženi na tržištu nekretnina u drugoj polovini 2023. godine. Trend manjih stanova može biti uzrokovan potrebom za pristupačnijim stanovanjem, kao i promenama u potrebama i zahtevima potrošača.
Cene nekretnina su faktor koji utiče na mnoge aspecte društva, uključujući i ekonomiju, socijalnu stratifikaciju i kvalitet života stanovnika. Visoke cene stanova mogu otežati mladim ljudima, porodicama i pojedincima sa nižim primanjima da pronađu odgovarajući stan ili pristupačan krov nad glavom. Ove cene takođe mogu stvoriti pritisak na tržište nekretnina, što može dovesti do još većih razlika u cenama između različitih regiona ili gradova.
Kako bi se osiguralo da cene nekretnina ostanu pristupačne za širok spektar stanovnika, vlade na lokalnom i nacionalnom nivou moraju pažljivo pratiti tržište nekretnina i preduzeti adekvatne mere za regulisanje cene i obezbeđivanje pristupačnog stanovanja za sve. To može uključivati izgradnju socijalnih stanova, donošenje propisa o kontroli najamnine ili subvencije za kupovinu stana za one sa nižim primanjima.
U krajnjem slučaju, cilj bi trebao biti obezbeđivanje pristupačnog stanovanja za sve građane, bez obzira na njihovu ekonomsku situaciju. Stanovanje je osnovna ljudska potreba i ključni faktor za kvalitet života, stoga je važno da vlade i institucije rade na stvaranju uslova koji će omogućiti svim građanima da imaju pristup krovu nad glavom po pristupačnim cenama. Ovo je posebno važno u vremenima ekonomske nesigurnosti i socijalne polarizacije, kada je važno osigurati da niko ne bude isključen ili marginalizovan zbog nedostatka pristupačnog stanovanja.
U zaključku, cene stanova novogradnje u Srbiji su se smanjile u drugoj polovini 2023. godine, ali i dalje postoje značajne regionalne razlike u cenama. Vlade i institucije trebaju pažljivo pratiti tržište nekretnina i preduzeti odgovarajuće mere kako bi obezbedile pristupačno stanovanje za sve građane, bez obzira na njihovu ekonomsku situaciju. Ovo je ključno za održavanje socijalne stabilnosti i kvaliteta života stanovnika u zemlji.
