Rusija je nedavno izrazila spremnost da posreduje između Sjedinjenih Američkih Država i Irana u vezi sa nuklearnim programom Teherana. Ova informacija dolazi u trenutku kada su tenzije između ovih zemalja ponovo porasle, a Kremlj je naglasio svoju posvećenost mirnom rešenju krize. Prema izjavama portparola Kremlja Dmitrija Peskova, ruski predsednik Vladimir Putin je dao zeleno svetlo za ovu inicijativu, smatrajući da bi posredovanje moglo doprineti smanjenju napetosti.
Izvor blizak razgovorima je za agenciju Rojters potvrdio da je Rusija ponudila svoju posredničku ulogu, ali naglasio da nije bilo formalnog zahteva od strane Moskve da preuzme ovu ulogu. Ovaj potez dolazi u kontekstu sve izraženijih zabrinutosti oko nuklearnih ambicija Irana, koje su dodatno pogoršane nakon što su Sjedinjene Američke Države povukle podršku sporazumu iz 2015. godine, poznatom kao JCPOA (Zajednički sveobuhvatni akcioni plan).
Sporazum JCPOA je omogućio Iranu da smanji svoj nuklearni program u zamenu za ukidanje ekonomskih sankcija. Međutim, nakon povlačenja SAD iz sporazuma 2018. godine, Iran je počeo da krši odredbe sporazuma, što je dovelo do povećane tenzije u regionu. U tom kontekstu, Rusija se pozicionira kao potencijalni posrednik koji bi mogao pomoći u ponovnom uspostavljanju dijaloga između dve strane.
Rusija je već ranije izrazila zabrinutost zbog vojnog potencijala Irana, ali i zbog potencijalnih sukoba koji bi mogli proizaći iz nesporazuma između Teherana i Vašingtona. Moskva smatra da bi bilo kakva eskalacija sukoba mogla imati ozbiljne posledice po stabilnost u regionu, uključujući i šire posledice na globalnu ekonomiju i bezbednost.
U poslednjim mesecima, situacija u Iranu je dodatno komplicirana unutrašnjim protestima koji su izbili zbog ekonomskih problema i nezadovoljstva vladom. Ovi protesti su dodatno otežali poziciju Teherana na međunarodnoj sceni, a međunarodna zajednica prati razvoj događaja s posebnim naglaskom na ljudska prava i slobode.
U međuvremenu, Sjedinjene Američke Države su nastavile da vrše pritisak na Iran putem sankcija, dok istovremeno pokušavaju da pridobiju partnere za zajednički pristup problemu. Ovakav stav Vašingtona može otežati eventualne pregovore, ali i dovesti do potreba za posredovanjem treće strane, poput Rusije.
Analitičari ističu da bi rusko posredovanje moglo biti korisno ne samo za smanjenje tenzija između SAD i Irana, već i za jačanje pozicije Moskve kao ključnog igrača na Bliskom Istoku. Uloga koju Rusija preuzima može dodatno osnažiti njene veze sa Iranom, ali i sa drugim zemljama u regionu koje su skeptične prema američkoj spoljnoj politici.
Osim toga, posredovanje u ovim pregovorima može biti i način za Rusiju da se predstavi kao odgovoran međunarodni akter koji se zalaže za mir i stabilnost, što može doprineti njenom imidžu na globalnoj sceni. S obzirom na to da su odnosi između Rusije i Zapada trenutno napeti, ovakav potez može pomoći Moskvi da pronađe nove saveznike ili barem da umanji pritisak koji se na nju vrši zbog sukoba u Ukrajini i drugih pitanja.
U tom smislu, budućnost pregovora između SAD i Irana ostaje neizvesna, ali je jasno da će Rusija igrati značajnu ulogu u oblikovanju tih pregovora. Posmatrajući situaciju iz šireg konteksta, može se zaključiti da su međunarodni odnosi kompleksni i da su svi akteri, uključujući Rusiju, Sjedinjene Američke Države i Iran, suočeni sa izazovima koji zahtevaju pažljivo upravljanje i diplomaciju.
